OPINIE


BOERDERIJ VANDAAG VRIJDAG 17 JANUARI 2020 PAGINA 15


Realistischer stikstofbeleid is nodig OPINIE


Brabantse CDA’ers uiten kritiek op het stikstofbeleid. Ze roepen op tot een realistischer kijk op wat haalbaar en wenselijk is op het gebied van natuur en stikstof.


DOOR QUINTEN PLUYMAEKERS, ELS STRAVENS, MAARTEN VAN DEN TILLAART EN MARTIJN THOLEN


H


et kabinet kondigde onlangs stikstofmaatregelen aan die diep ingrijpen in het economische en


maatschappelijke leven. De onderbou- wing voor deze vergaande maatregelen is kort maar krachtig: vanwege ‘de na- tuur’. Het Brabantse provinciebestuur volgt dezelfde lijn. Ook dat doet alsof het vanwege de natuur geen keus heeft. Dat is niet het geval. Er zijn wel dege- lijk politieke keuzes gemaakt. Ze wor- den alleen verzwegen. In de eerste plaats de keus om alleen


bepaalde vormen van natuur als natuur te beschouwen. Stikstof wordt als pro- bleem gezien, omdat het een meststof is. Planten die van stikstof houden, gaan beter groeien en winnen terrein op an- dere planten. De natuur kan daardoor anders worden; minder schraal, bosrij- ker. En dat mag niet: minder schrale na- tuur is kennelijk geen natuur. Nog vreemder is de politieke keuze dat


flora en fauna in natuurgebieden niet mag veranderen. Hei moet altijd hei blij- ven, bos moet altijd bos blijven. Dat is een politieke opvatting die voor discus- sie vatbaar is. Vrijwel alle natuurgebie- den in Nederland zijn het gevolg van door mensen veroorzaakte verandering. De nu zo beschermenswaardige Oost- vaardersplassen en de Hoge Veluwe had- den niet bestaan als de visie op natuur in de vorige eeuw net zo conservatief was geweest als de huidige.


Gericht op beperking


Ook kiezen het kabinet en het provincie- bestuur ervoor zich vooral te richten op de beperking van stikstofuitstoot. Als je al vindt dat de grond schraal moet blij- ven, zijn er doelgerichtere manieren om dat te bereiken. De heidegebieden en stuifzanden in Noord-Brabant zijn ooit ontstaan als gevolg van begrazing en bo- menkap. Het ligt voor de hand ze ook zo in stand te houden, in plaats van midde- len en energie te besteden aan een wei- nig effectief stikstofsysteem.


Overheidsbeleid heeft een ongefundeerde focus op stikstofuitstoot, zegt een groep Brabantse CDA’ers. Straks zijn vele bedrijven uit Brabant verdwenen en moet de rest miljoenen investeren in ‘uitstootarme’ maatregelen.


De overheid wekt bovendien de sug-


gestie dat als we de uitstoot op orde hebben, de natuur ‘gered’ is en we door kunnen gaan met economische activi- teiten. Maar de grenzen zijn zo gesteld dat er niet aan voldaan kán worden. De maximale hoeveelheid stikstof die jaar- lijks zonder ‘natuurschade’ op de Deur- nese Peel kan neerdalen, bedraagt vol- gens de overheid 5,5 kilo per hectare. Zelfs als morgen alle veehouderijen, fa- brieken en auto’s uit Noord-Brabant verdwijnen, dan wordt deze waarde nog niet bereikt. De stikstofneerslag op het onbewoonde Waddeneiland Rottu- merplaat bedraagt al 14 kilo per hecta- re. En daar is, anders dan bij de Deur- nese Peel, in de wijde omgeving geen snelweg of veehouderij te bekennen. Dergelijke grenzen zijn een vrijbrief


voor verdere maatregelen. Over een paar jaar zijn talloze Brabantse fami- liebedrijven verdwenen. Miljoenen zijn er door de resterende boeren geïnves-


teerd in ‘uitstootarme’ stallen. En toch zal gedeputeerde Rik Grashoff (Natuur, GroenLinks) dan constateren dat de ‘kritische grenzen’ nog steeds worden overschreden, en dat er nog meer maat- regelen moeten worden genomen.


Weinig precieze berekening


Ze zwaaien daarbij met gedetailleerde cijfers waaruit de stikstofneerslag zou blijken. Dit is niet de werkelijke neer- slag, maar de uitkomst van een weinig precieze berekening. De ‘onzekerheids- marge’ loopt op tot soms boven de 70%. En toch bepalen deze berekeningen voor een groot deel wat wel en niet kan. Dat is het natuurbeleid anno 2019.


Een veel te beperkte visie op natuur, een ongefundeerde focus op stikstofuit- stoot, doelstellingen die per definitie onhaalbaar zijn en beleid gebaseerd op een model dat misschien in de verte iets met de werkelijkheid te maken heeft. Het wordt hoog tijd ons te bezin-


nen op deze dubieuze uitgangspunten. Politieke partijen, inclusief het CDA, moeten zich uitspreken over de vraag wat voor soort natuur zij willen, en welk offer zij daarvoor bereid zijn van burgers en bedrijven te vragen. In plaats daarvan debatteren we hier


in Brabant enkel over details: wie krijgt de beschikbare ‘stikstofruimte’ en wat is de uiterste datum voor het aanvragen van een vergunningaan- vraag? Dat heeft weinig zin, zolang het landelijk kader meer gemeen heeft met invullen van een excelsheet dan met écht natuurbehoud. Het stikstofbeleid kan wel wat realiteitszin gebruiken. ❏ Quinten Pluymaekers, oud-bestuurslid CDA Gelderland uit Boxtel, Els Stra- vens en Maarten van den Tillaart, na- mens CDA van het Algemeen Bestuur Waterschap De Dommel en Martijn Tholen, bestuurder De Dommel na- mens fractie Ongebouwd. Dit stuk verscheen eerder in Brabants Dagblad.


Schouten mag privacy boer niet weggeven K


DOOR MIEKE SMITS


ort na 8 januari ontving de Ne- derlandse Melkveehouders Vak- bond (NMV) vele bezorgde reac-


ties van haar leden over een brief van RVO. Die bezorgdheid was terecht. De brief kondigde namelijk aan dat de ge- gevens over de verleende fosfaatrech- ten al op 15 januari openbaar gemaakt zouden worden, zonder dat er duidelijk gemaakt werd om welke bedrijfsgege- vens het ging. NMV heeft daarom zowel de verant-


woordelijke minister als functionaris voor gegevensbescherming dringend verzocht om niets openbaar te maken. Want de Algemene Verordening Gege- vensbescherming (AVG) biedt voldoen- de ruimte om gezinsbedrijven in de veehouderij te beschermen. Bovendien vallen fosfaatrechten niet onder staats- steun en hoeven helemaal niet open- baar gemaakt te worden. Boeren hebben het recht te weten wat


de overheid over hen openbaar wil ma- ken. Bovendien moeten ze actief geïn- formeerd worden en dienen zij een re- delijke termijn te krijgen om bezwaar te maken tegen deze ongehoorde schen- ding van hun privacy. De Europese Privacywet is sinds mei 2018 van kracht. Hierin worden de per-


OPINIE


Openbaarmaking van toegekende fosfaatrechten is erg onwenselijk en juridisch ook niet nodig, betoogt Mieke Smits. Ze wil dat boeren voortaan eerder geïnformeerd worden zodat er tijd is voor bezwaar.


soonsgegevens van de zogenoemde na- tuurlijke personen veel beter be- schermd. Melkveehouders zijn bijna zonder uitzondering eenmansbedrijven en/of personenvennootschappen zon- der personeel. Zij vallen onder de AVG. Nu verwacht de EU dat de overheid


het gebruik van persoonsgegevens vastlegt in een verwerkingsregister (www.avgregisterrijksoverheid.nl). En laat nu net in dat verwerkingsregister niets over rundvee te vinden zijn. Openbaarmaking van fosfaatgegevens zou dus onterecht zijn, want ze worden niet genoemd. Vreemd dat de RVO- brief aanstuurde op een AVG-klachten- procedure. Was deze route een juridi- sche boobytrap die ze met een stan-


Gegevens van melkveehouders moeten niet zomaar in handen kunnen komen van activisten, zegt Mieke Smits.


daard klachtenbriefje af wilde doen? Bovendien is de AVG later van start ge- gaan dan het stelsel van fosfaatrechten. De AVG biedt mogelijkheden om het de- len van informatie te beperken en te anonimiseren. De gegevens van alle melkveehouders mogen toch niet op een presenteerblaadje aangeboden worden aan een netwerk van activis- ten? Groeperingen die in staat zijn ge- bleken om heel Nederland te ontrege- len met procedures, bedreigingen en stalbezettingen. Ook werd in de brief verwezen naar


artikel 23 lid 8 van de Meststoffenwet, dat doorverwees naar de staatssteun- richtsnoeren ten behoeve van milieube- scherming en energie. Dit staatssteun- richtsnoer biedt mogelijkheden om af te wijken bij bedragen onder de € 500.000 en gaat alleen over toegekende bedragen in geld. Ook hieruit blijkt dat de toegekende fosfaatrechten niet openbaar gemaakt hoeven te worden. Melkveehouders ontvangen geen be-


richten van de overheid als er wijzigin- gen zijn in het AVG-register. Zij krijgen dus geen redelijke kans om te reageren. Op deze wijze is de AVG-route niet tra- ceerbaar, dus niet constructief. De hui- dige gang van zaken is in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk be- stuur. Hierop kan de ombudsman, die wat breder mag kijken en adviseren, forse kritiek geven. Een bericht over dergelijke openbaar- makingen van persoonsgegevens dient voortaan concreet in het eerste besluit opgenomen te worden. Nu is het voor de fosfaatkwestie na twee jaar te laat, maar de volgende keer zijn het de jaar- lijkse GLB-gelden. Veehouders moeten actief worden geïnformeerd en mini- maal zes weken de tijd krijgen om der- gelijke publicaties ongedaan te maken. ❏ Mieke Smits, landelijk bestuurder NMV, melkveehouder en jurist.


FOTO: HENK RISWICK


FOTO: LEX SALVERDA


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20