FOTO: MARK PASVEER


RUNDVEEHOUDERIJ


mest met sleepvoetmachine, in 2013, 2014, 2016 en 2017 Jaar Verdunning (aantal metingen) 2013 (6)


(mest:water onverdund 1:1


2014 (8) 2016 (3) 2017 (4)


onverdund 1:0,5


onverdund 1:0,25 1:0,5


onverdund 1:0,33


bij onverdund en verdunningen.


(in % NH4-N-gift) 36


18 25 13 46 32 22 41 31


50 44


25 48


21


1) In de tabel staan de cumulatieve ammoniakemissies op verschillende proefvelden op klei en veen over de gemeten periode na uitrijden van mest als % van de opgebrachte ammoniakstikstof NH4


-N Bronnen: Wageningen University & Research, rapport 663 en rapport 754


Minder ammoniakemissie bij toediening verdunde Ammoniakemissie 1


) Emissiereductie (%)


met een zodebemester ontbreekt nog, want er is weinig onderzoek gedaan naar effecten van verdunde mest op stikstofbenutting van gras en grasopbrengst”, zegt Van Schooten. In juni 2014 is een oriënterend onderzoek uitgevoerd met een zodebemester op grasland. Na de tweede snede is eenmalig mest aangewend in twee ver- schillende verdunningen. Dat gaf 7 tot 12% meer grasop- brengst bij één deel mest op 0,5 deel water en 20 tot 25% meer bij één deel mest op één deel water in vergelijking met onverdunde mest.


In 2016 is dit onderzoek voortgezet in een jaarrond- proef met de sleepvoetbemester op veen- en kleigrond. Alleen in de hoogste verdunning (één deel mest op één deel water) op kleigrond steeg de opbrengst met 10%. “Bij verdunde mest is de gemeten extra stikstofopname door het gras hoger in vergelijking met onverdunde mest en neemt toe met een hogere verdunning”, zegt Van Schooten. Op basis van beide onderzoeken lijkt het voor verhoging van de grasopbrengst alleen interessant om verdunde mest aan te wenden onder droge weers- en bodemomstandigheden.


Sleepvoet alleen nog met verdunde mest


De sleepvoetbemester mag vanaf 1 januari 2019 alleen nog gebruikt worden als de mest is verdund met water. Dat blijkt uit een brief van 19 december 2018 van Carola Schouten aan de Tweede Kamer.


“Dat is goed nieuws voor circa 300 loonwer- kers met een sleepslangcombinatie”, stelt loonwerkersorganisatie Cumela. Op zand- en lössgrond geldt al sinds 2010 een sleepvoetverbod door aangescherpte regelgeving voor uitrijden van drijfmest van- wege het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Aanwending van drijfmest op de grond leidt namelijk tot een te hoge ammoniakemissie.


R6


Dat geldt niet voor verdunde drijfmest die met een sleepvoetbemester in strookjes van 5 centimeter breed tussen het gras op de grond is gebracht. Hiermee neemt de ammo- niakemissie voldoende af. De sleepvoetbemester op klei- en veen- grond is tot 1 januari 2021 toegestaan, mits de drijfmest minimaal voor 33% is verdund met water. In 2019 en 2020 moet de boer, bij controle wel aannemelijk maken dat hij bij aanwending van drijfmest een verdunning van minimaal één deel water op twee delen mest toepast. Het sleepvoetverbod is weer uitgesteld omdat alternatieve technieken voor toepas-


sing op klei- en veengrond ontbreken. Op dit moment wordt geen technische borging van de verdunning geëist, want dit hangt samen met de Versterkte Handhavingsstra- tegie Mest. De minister streeft hierin naar verplichte installatie van digitale apparatuur voor verantwoording en monitoring op alle mestaanwendapparatuur per 1 januari 2021. De minister wil in 2019 eisen opstellen voor de technische borging van drijfmestsyste- men. Daarna kunnen mechanisatiebedrijven borgingsystemen ontwikkelen om per 1 januari 2021 te voldoen aan de eisen als het sleepvoetverbod ingaat.


Mest met extra water


Gras kan stikstof in mest beter benutten bij verdunde mest, omdat dan de ammoniakemissie lager is en er meer stikstof in de bodem achterblijft. Met verdunde mest is een efficiëntere graslandbemesting mogelijk. Maar welke methodes zijn rendabel om verdunning te realiseren? Het meest goedkoop is om voorafgaand aan regen en bij donker weer mest uit te rijden. Dan droogt de mest minder snel in en het regenwater verdunt de mest, waardoor het beter in de bodem trekt zonder koek- vorming in de sleuven. Regenwater is erg effectief voor een hogere stikstofbenutting van grasland door verdun- ning van de opgebrachte mest. Een andere methode is mest inregenen door na het mest rijden met de giertank


BOERDERIJ 104 — no. 15 (8 januari 2019)


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24