Turas 1


GRAMADACH 2


Forainmneacha Réamfhoclacha: ‘ar’ agus ‘ag’


Cuimhnigh!


• We use prepositional pronouns (forainmneacha réamfhoclacha) when a preposition (e.g. on, at) and a pronoun (e.g. me, you) come together.


• In English, two words are used, e.g. ‘on them’ or ‘at me’. However, in Irish we combine the two words to form one word, e.g. orthu (ar + iad) or agam (ag + mé).


• There are some other meanings to ‘orm, ort…’ too, but most often they mean ‘on me, on you…’.


• We use ‘orm, ort…’ to express feelings too, e.g. I am happy, I am sad. (There is a happiness or sadness on me.)


• Sometimes ‘agam, agat…’ have different meanings and uses, but often they just mean ‘I have, you have’.


• Like many other European languages, Irish uses the order I–you–he–she–we– you (plural)–they.


Foghlaim na liostaí seo de ghlanmheabhair.


Pronoun Forainm Réamhfhocal ag


ar I


you he


she we


mé tú sé sí


you (plural) sibh they


siad


agam orm agat ort aige aici


air uirthi


muid/sinn againn orainn agaibh oraibh acu


orthu ag Siún ar Shiún


Cleachtadh A Athraigh na focail idir lúibíní. 1. Tá gruaig dhubh [ar: é] __________.


2. Ceapaim go bhfuil súile donna [ag: é] __________.


3. Tá trí ábhar déag á ndéanamh [ag: iad] __________.


4. Tá beirt mhúinteoirí nua [ag: muid] __________.


5. Tá áthas an domhain [ar: í] __________! 6. Tá ocras an domhain [ar: muid] __________! 7. An bhfuil nóiméad [ag: sibh] __________? 8. An bhfuil an t-am [ag: tú] __________? 9. Tá tuirse an domhain [ar: mé] __________!


10. Tá gruaig rua [ar: í] __________ agus tá súile gorma [ag: í] __________.


Cleachtadh B Athraigh na focail idir lúibíní.


1. Seo Séamus. Tá gruaig dhonn ghearr [ar: é] _________ agus tá súile glasa [ag: é] _________.


2. Seo Labhaoise. Tá gruaig fhada [ar: í] _________. Tá frainse [ag: í] _________ freisin.


3. Níl an t-am [ag: mé] _________. An bhfuil an t-am [ag: tú] ________ nó an bhfuil deifir [ar: tú] ________?


4. Tá gruaig rua [ar: Mícheál] _________ agus tá súile gorma [ag: é] _________.


5. Tá súile gorma [ag: Mícheál] _________ agus tá gruaig rua [ar: é]_________.


Cleachtadh C


Ceartaigh na botúin sna habairtí seo. 1. Seo Amy. Is múinteoir í. Is minic a bhíonn fearg air.


2. Féach orm! Tá gruaig bhándearg agus gorm uirthi.


3. Cá bhfuil mo leabhar? Tá sé caillte acu. 4. Cogar, a stóirín, téigh a chodladh. Tá tuirse an domhain oraibh.


5. Cogar, a Phádraig. An bhfuil peann agam? Go raibh maith agam!


228 dhá chéad fiche a hocht


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124  |  Page 125  |  Page 126  |  Page 127  |  Page 128  |  Page 129  |  Page 130  |  Page 131  |  Page 132  |  Page 133  |  Page 134  |  Page 135  |  Page 136  |  Page 137  |  Page 138  |  Page 139  |  Page 140  |  Page 141  |  Page 142  |  Page 143  |  Page 144  |  Page 145  |  Page 146  |  Page 147  |  Page 148  |  Page 149  |  Page 150  |  Page 151  |  Page 152  |  Page 153  |  Page 154  |  Page 155  |  Page 156  |  Page 157  |  Page 158  |  Page 159  |  Page 160  |  Page 161  |  Page 162  |  Page 163  |  Page 164  |  Page 165  |  Page 166  |  Page 167  |  Page 168  |  Page 169  |  Page 170  |  Page 171  |  Page 172  |  Page 173  |  Page 174  |  Page 175  |  Page 176  |  Page 177  |  Page 178  |  Page 179  |  Page 180  |  Page 181  |  Page 182  |  Page 183  |  Page 184  |  Page 185  |  Page 186  |  Page 187  |  Page 188  |  Page 189  |  Page 190  |  Page 191  |  Page 192  |  Page 193  |  Page 194  |  Page 195  |  Page 196  |  Page 197  |  Page 198  |  Page 199  |  Page 200  |  Page 201  |  Page 202  |  Page 203  |  Page 204  |  Page 205  |  Page 206  |  Page 207  |  Page 208  |  Page 209  |  Page 210  |  Page 211  |  Page 212  |  Page 213  |  Page 214  |  Page 215  |  Page 216  |  Page 217  |  Page 218  |  Page 219  |  Page 220  |  Page 221  |  Page 222  |  Page 223  |  Page 224  |  Page 225  |  Page 226  |  Page 227  |  Page 228  |  Page 229  |  Page 230  |  Page 231  |  Page 232  |  Page 233  |  Page 234  |  Page 235  |  Page 236  |  Page 237  |  Page 238  |  Page 239  |  Page 240  |  Page 241  |  Page 242  |  Page 243  |  Page 244  |  Page 245  |  Page 246  |  Page 247  |  Page 248  |  Page 249  |  Page 250  |  Page 251  |  Page 252  |  Page 253  |  Page 254  |  Page 255  |  Page 256  |  Page 257  |  Page 258  |  Page 259  |  Page 260  |  Page 261  |  Page 262  |  Page 263  |  Page 264  |  Page 265  |  Page 266  |  Page 267  |  Page 268