HOOFDARTIKEL KRUISEN


CRV zette de prestaties op een rij van koeien die zijn geboren uit een kruising tussen verschillende melkveerassen. Het effect van heterosis bij de kruislingdieren is in deze analyse zichtbaar bij onder meer de gezondheids- kenmerken. Koeien uit een driewegkruising zijn vruchtbaarder dan die uit een tweewegkruising, maar ze zijn niet per definitie productiever. TEKST JAAP VAN DER KNAAP


Kruisen in de praktijk K


ruisen. Met regelmaat duikt het fokken van koeien via het kruisen met verschillende melkveerassen op in de melkveehouderijsector. De populariteit komt en gaat, maar er is inmiddels wel een vaste groep van zo’n 300 vee- houders die bij meer dan tachtig procent van de veestapel de combinaties blijft maken tussen twee of drie melkveerassen, zo blijkt uit een analyse van CRV. Daarnaast kruisen ongeveer 2000 veehouders minimaal tien procent van de veestapel. Elk ras heeft zijn eigen sterke eigenschappen. Door rassen te combineren kan een veehouder een ideale veestapel fokken die het best past bij zijn bedrijfsstijl en fokdoel. Bijkomend voordeel van kruisen is het heterosiseffect: gekruiste dieren presteren beter dan het gemiddelde van de ouders. Van een toename van kruisen is de afgelopen jaren niet echt sprake. Figuur 1 laat zien dat het aandeel andere rassen vier, vijf jaar geleden op het hoogtepunt was in Nederland en nu dalende is. Daar dient de kanttekening bij gemaakt te worden dat in de laatste drie jaar de inzet van Belgisch witblauw explosief is ge- stegen, mede als gevolg van veranderende wetgeving. Ook de


6 veeteelt SEPTEMBER 1 2017


invloed van een kruislingstier als Reladon (montbéliarde x hol- stein x brown swiss x mrij), die dankzij sterke bevruchtingsei- genschappen een aantal jaar erg populair was, droeg bij aan een opleving van het aantal inseminaties van andere rassen in 2014. In boekjaar 2016 kwam uiteindelijk 7,6 procent van alle eerste inseminaties voor rekening van een melkveeras anders dan holstein. In Vlaanderen lag dat met 2,5 procent een stuk lager. ‘Kruisen moet bij het melkveebedrijf en het fokdoel passen. Vaak zie je dat bedrijven die kruisen, bovengemiddeld groot zijn en de ondernemers echte rekenaars zijn. Maar ik zou ze niet over één kam willen scheren door ze extensieve bedrijven te noemen. Er zijn ook genoeg bedrijven die succesvol zijn met het kruisen en toch veel melk per hectare afleveren aan de fabriek.’ Theo Gieling, coördinator overige melkveerassen bij CRV, is een enthousiast pleitbezorger van de inzet van andere melkveeras- sen. ‘Als je alleen hard wilt melken, omdat dat het beste past bij de fosfaatwetgeving, dan moet je vooral holsteinstieren gebrui- ken. De grootste melkproductiedrang zit bij het holsteinras. Maar voor een veehouder die inteelt wil uitsluiten en koeien wil


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56