842 | WEEK 38-39 21 SEPTEMBER 2016
17 Geschiedenis Twentekanalen uitgelicht in Museum Hengelo
HENGELO Tachtig jaar geleden werd op 6 mei 1936 de hoofdtak van het Twente- kanaal, van de IJssel bij Zutphen naar de haven in Enschede, geopend. Een bijzonder moment, waaraan jaren van lobby aan vooraf zijn gegaan. Ter ere van het jubileum is nog tot 21 oktober een tentoonstelling te zien in de CREA-zaal, naast het Hengelo’s Educatief Industrie Museum (HEIM).
Kom meer te weten over de aanleg, de (eco- nomische) ontwikkeling en de verschillende functies van de Twentekanalen. En over de geplande werkzaamheden waardoor deze Twentse kanalen hun belangrijke logistieke positie, zowel landelijk als binnen het Europe- se vervoersnetwerk, stevig verankeren. “De Twentekanalen zijn na lobby van onder andere de Enschedese textielindustrie”, ver- telt Gerard van Houweninge, bestuursvoor- zitter van Museum Hengelo. “Zij wilden hun steenkool en katoen sneller en goedkoper over water kunnen vervoeren in plaats van over de weg en via het spoor. Er waren wel waterwegen in Overijssel , zoals de Regge en de Vecht, maar niet naar het hart van Twente, waar veel textiel- , metaal- (Stork) en elek- trobedrijven (Heemaf, Hazemeijer) waren gevestigd. Het Zuiden, kreeg in negentiende eeuw al kanalen en was politiek interessan- ter, omdat de bevolkingsomvang en dus het aantal kiezers daar groter was”.
Internationale transport “De aanleg van de hoofdtak van de Twente- kanalen had het beoogde effect”, vervolgt Van Houweninge. “De transportkosten van katoen daalden met 25 procent. Het kanaal trok bovendien al gauw ook grote bedrijven aan uit andere sectoren, zoals de Konink- lijke Nederlandsche Zout Industrie (nu AKZO-NOBEL). Zij verhuisden na de aanleg hun pand van Boekelo naar Hengelo aan het kanaal. Ook bedrijven met bulktransport van zand en grind, kunstmest en landbouwpro- ducten vestigden zich, evenals diverse beurt- vaatrederijen. Zij vervoerden, vracht en op vaste tijden op een vast traject. Met bedrijven als Stork kreeg het kanaal ook al een rol in het internationale transport. Stork vervoerde via het Twentekanaal onder andere hijskranen, ketels en machines voor de suikerindustrie in het voormalig Nederlands Indië”.
Sluis bij Eefde Inmiddels is er veel veranderd. De textielin- dustrie langs de Twentekanalen is groten- deels verdwenen. Van Houweninge: “Alleen Ten Cate is nog prominent aanwezig. De metaal- en elektrobedrijven zijn er sinds de aanleg en doen het, hoewel in omvang sterk afgenomen, nog altijd goed. Inmiddels zijn er vooral ook veel kennisintensieve bedrijven bijgekomen dankzij de Universiteit Twente. Ik ben benieuwd welke ontwikkelingen er zullen zijn na de verruiming van de Twentekanalen en de bouw van een tweede sluis bij Eefde. De kanalen zijn na 2020 toegankelijk voor grotere schepen (klasse Va). Vervoer over water is dan nog aantrekkelijker. Twente heeſt nog voldoende ruimte voor groei langs het kanaal. Dat maakt de regio zo interessant. Dat en de logistieke positie naar het achterland van Nederland en naar Oost-Europa”. De tentoonstelling wordt georganiseerd door Museum Hengelo. Rijkswaterstaat, Combi Terminal Twente, Havenbedrijf Twente, wa- terschappen Vechtstromen en Rijn en IJssel en gemeenten Enschede en Hengelo hebben inhoudelijke bijdragen geleverd.
Toen.
Nu. Boekpresentatie ‘Van dwangarbeid en hongerlonen’
WAALHAVEN PIER 8 ROTTERDAM 010-4290888 Dwarshellinglengte 90 m.
WWW.HOOGERWAARD.COM
Over de aanleg van het Twentekanaal heeſt Henk Kleinhout een boek geschreven. De meeste aandacht ging steeds uit naar de technologische aspecten, zoals het vernuſtige staaltje ingenieurswerk van Rijkswaterstaat. Maar de arbeid van met name de honderden werklozen, die een groot aandeel hadden in het uiteindelijke resultaat, is ondergesneeuwd geraakt. Met dit boek beoogt de auteur een schuld in te lossen. Want niet alleen was hun werkkracht cruciaal voor het project, ze hebben dit in de crisistijd van de jaren dertig volbracht met grote inspanningen en onder erbarmelijke omstandigheden. De presentatie van het boek ‘Van dwangarbeid en hongerlonen De strijd om het bestaan aan het Twentekanaal 1930-1938’ vindt plaats in de CREA-zaal, naast het Hengelo’s Educatief Industrie Museum (HEIM) op 23 september om 16.00 uur.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50