WATERBEHEER
In Spengen bij Utrecht wordt de veenbodem van de boeren via een ingenieus systeem voor onderwaterdrainage vochtig gehouden.
Verschillende belangen: boeren en burgers Voor het houden van koeien heb- ben boeren droge weiden nodig. Om te voorkomen dat houten fun deringspalen droogvallen en gaan rotten, hebben huiseigena- ren in bebouwingslinten juist een hogere grondwaterstand nodig. Waterschappen staan voor de uitdaging om zowel burgers als boeren te bedienen met het juis- te waterpeil. Daarvoor geldt de richtlijn ‘peil volgt functie’. Naar- mate de bodem verder daalt, kost het de waterschappen steeds meer energie om het water over de dijk te krijgen. Het aanpassen van ‘peil volgt functie’ naar ‘func- tie volgt peil’ is een politieke keu- ze. Dat wordt ook wel gezien als een duivels dilemma.
ten afwacht van een proef met alternatieve gewassen in het dorp Nauerna. Onderzocht wordt daar of het verbouwen van azolla, veenmos en lisdodde een economisch alternatief kan bieden voor het verbouwen van droge gewassen of veeteelt. Zonder zo’n alternatief kan het vernatten voor de agrarische bedrijven desastreus zijn.
Nationaal leek bodemdaling in veenweidegebieden jarenlang niet echt urgent, maar plotseling krijgt het onderwerp de hoog - ste prioriteit. Eind november 2017 concludeerde een weten- schappelijke studie van WUR en CBS dat veenbodems jaar- lijks bijna 7 megaton aan CO2 uitstoten. Dat was een grote schok. Door veenbodems te vernatten zou de overheid niet
alleen bodemdaling kunnen tegengaan, maar ook de klimaat- afspraken in Parijs kunnen nakomen. Bovendien zouden er dankzij de vernatting minder nutriënten naar het oppervlakte- water uitspoelen, wat voor het voldoen aan de Kaderrichtlijn Water van belang is. Vernatten lijkt onafwendbaar.
Het lijkt erop dat de studie van WUR en CBS de aanpak van bodemdaling in een stroomversnelling heeft gebracht. In 2016 schudde het Planbureau van de Leefomgeving Ne- derland al wakker met het rapport ‘Dalende bodems stijgen- de kosten’. In dat rapport werd becijferd dat de kosten van veenbodems zonder ingrijpen zouden kunnen oplopen tot 5,2 miljard euro in 2050. Denk daarbij onder meer aan het bemalen van landbouwgronden en het aanpassen van de rio- lering en het maaiveld. Daar zou dan nog eens 16 miljard aan kosten voor funderingsherstel aan huizen bijkomen. Al met al een kostenplaatje waarvan je je kunt afvragen of die kosten maatschappelijk nog wel verantwoord zijn. Naar aanleiding van het rapport zijn er intussen bijna 50 projecten opgestart die zoeken naar innovatieve oplossingen.
Gilles Erkens, expert bij Deltares: “Er is een landelijk meetnetwerk
bodemdaling nodig.”
Regiodeal Minister Carola Schouten van Landbouw en staatssecreta- ris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven lieten zich half februari op een veenweide voorlichten over eventuele alternatieven. Het betrof geen willekeurig gekozen locatie: de veenweide ligt op het laagste punt van Nederland (6,76 meter onder NAP), in het restveen in de Zuidplaspolder bij Moordrecht. Het restveen is door provinciale bestuurders aangewezen als een gebied waar het veen zo dun is dat het verder verlagen van het waterpeil niet langer te verantwoor-
18 WATERFORUM NR 2
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
