Y TIR


CLECS CYMRAEG / FUW NEWS CORNEL CLECS Mynd ar dramp iFrianne gan Angharad Evans, Golygydd y Gymraeg


DYDD Sul, Awst 2 2 0 2 0 . Diwrnod reit hanesyddol. Ond pam, rwy’n clywed chi’n holi?Wel, mentrwyd allan ymhellach na’r ffiniau lleol am y tro cyntaf ers 2 0 wythnos. Roedd pawb yn barod i weld golygfa wahanol, ond i rywle lle nad oedd eisiau poeni rhyw lawer am brysurdeb a phellhau cymdeithasol. Felly bant a ni gyda’n picnic ar drywydd antur fach, a dilyn ein trwynau i raddau!


Mynd i gyfeiriad Tregaron, a sylweddoli pa mor


dawel oedd y dref, gwahanol iawn i beth ddylai wedi bod yn ystod wythnos gyntaf mis Awst 2 0 2 0 , wythnos Eisteddfod Ceredigion wrth gwrs, ond mi ddaw eto haul ar fryn, a fydd Tregaron yn fwy na pharod i estyn croeso cynnes i bawb yn 2 0 2 1 .


Ymlaen wedyn ar hyd ffordd Abergwesyn, gan


gyrraedd y bocs teliffon coch eiconig cyn cyrraedd hen gapel bach hanesyddol Soar yMynydd. Er bod ni’n ceisio dianc oddi wrth Covid‐1 9 am ddiwrnod, buan y sylweddolom fod dim modd dianc yn llwyr ohono, hyd yn oed yn llecynnau anghysbell mynyddoedd Tregaron, wrth weld poster ar giât y capel gyda’r geiriau ‘DimMynediad, Coronafirws’. Mae’n siŵr mae hen arwydd oedd hwn, ond allan o barch i’r bobl leol, edmygu’r Capel o’r tu allan y gwnaethom y tro hyn.


Erbyn hyn, daeth yn amlwg bod ni’n anelu am Lyn


Brianne, sef cronfa ddŵr ym mlaen afon Tywi yn Sir Gaerfyrddin, lle adeiladwyd argae i greu llyn ym 1 9 7 2 er mwyn rheoli llif yr afon ac i gynorthwyo tynnu dŵr o Nant Garedig yn rhan isa’r afon. Bellach mae’n cyflenwi dŵr yfed i Abertawe a rhannau eraill o’r de hyd at gyffiniau Caerdydd.


Wrth edmygu’r golygfeydd godidog, daeth yn


amlwg iawn hefyd, bod yna dipyn o hanes yn gorwedd ar waelod y llyn, gan fod yna dai a fferm, Y Fannog wedi cael eu boddi er mwyn llunio’r


gronfa ddŵr. Yn y 7 0 egau, cyn i’r lefelau dŵr godi’n raddol, roedd hi’n bosib cerdded i’r Fannog, a pan fydd y lefelau dŵr yn isel heddiw, sydd ddim yn digwydd yn aml iawn oherwydd hinsawdd wlyb unigryw Cymru, mae’n bosib gweld top y tŷ yn ystod cyfnodau sych o dywydd. Arweiniodd hyn i mi feddwl am y nifer o


gronfeydd dŵr arall sydd yma yng Nghymru, a’r hanes oedd yn perthyn i’r ardaloedd cyn llunio’r cronfeydd. Sut newidiodd ffurf a gwead cymdeithas? Beth am yr effeithiau ieithyddol, a’r sgileffeithiau trwy’r cenedlaethau? Does dim amheuaeth bu newid mawr ym


mywydau’r rhai yr effeithiwyd arnynt pan orfodwyd nhw i adael eu cartrefi, bywoliaeth, a’i ffermydd, a oedd, o bosib wedi bod yn nwylo’r teulu ers sawl cenhedlaeth. Ond nid dyma’r canlyniad bob tro. Achubwyd Cwm Senni wrth gwrs, a ni foddwyd y cwm.Mae ymgyrch ardal Cwm Senni wrth gwrs o ddiddordeb mawr i ni yn yr Undeb, gan mae ein haelod oes Glyn Powell, arweiniodd y ffordd mewn ymgyrch ffyrnig, ond llwyddiannus i atal y boddi. Ac felly, wrth fynd ati i orffen ysgrifennu Cornel


Clecs mis hwn, roedd hi’n hyfryd clywed bod Glyn yn derbyn anrhydedd yWisg Las gan Orsedd y Beirdd Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion 2 0 2 1 yn Nhregaron (darllenwch mwy ynglŷn â’r anrhydedd honno yn yr ethygl ‘Anrhydedd fawr yr athro, amaethwr ac arweinydd o Gwm Senni, Glyn Powell’ sydd ar dudalen 6 ). Rydym yn hynod o lwcus bod cymaint o hanes,


treftadaeth, prydferthwch naturiol a llonyddwch ar stepen drws ‐ oes mae gan Gymru fach lawer i’w gynnig i bawb!


This article is in English on the FUWwebsite ‐ News ‐ Y Tir News: “Exploring Brianne’s beauty.”


7


Agri


culture i rules i


n marts - or ri


ndustry must abi sk li


de by coronavi


THE FUWis warning the agriculture industry to abide by coronavirus rules in livestock markets ‐ or risk outbreaks in the farming community and market closures. FUWLivestock,Wool andMarts Committee


ChairmanMorgan Jones‐Parry said: “Markets play a key role in our supply chains. They are an essential outlet for our finished and store animals, and also play a central role in terms of buying and selling breeding animals.” Mr Jones‐Parry said that while the


overwhelming majority attending markets were abiding by coronavirus rules, a minority were slipping into old habits in terms of contact with others. “When you’ve been attending markets for


decades, it’s easy to slip into old habits and forget we are still in the grips of a dangerous pandemic ‐ especially in many of our rural communities which have been relatively untouched by the pandemic.


“We need to keep it that way, and shouldn’t be lulled into a false sense of security ‐ and we mustn’t forget that many


farming families have lost loved ones to the virus,” saidMr Jones‐Parry Mr Jones‐ Parry said a single case in a market represented a major risk if people did not abide by the rules. Writing recently in the Irish Independent, GP Dr Derek Casey described at‐risk farmers attending markets where


individuals fail to abide by coronavirus rules as ‘sitting ducks’ to the disease. Mr Jones‐Parry said: “Failure to abide by the rules also risks seeing the authorities closing markets down at a critical


trading time for the farming industry. “This cannot be allowed to happen and for the sake of our industry and the welfare of those who work in it I would urge everyone to act responsibly and abide by the rules.”


rus ves and market closures Farmplus


MANUFACTURER OF TIMBER BUILDINGS Timber buildings


Natural products from renewable resources. Caring for the environment.


3 BAY MONOPITCHas shown 45ft x 17ft x 10ft 6in, eaves


£5,250 + VAT delivered


Many other options available


FARMPLUS SHAY LANE, LONGRIDGE, PRESTON PR3 3BT Tel: 01772 785252 www.farmplus.co.uk


Recruiting Reps - See website for details


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24