Versnelling


verduurzaming geitenhouderij


‘Salmonella-antilichamen aanwezig op kwart bedrijven’


Nederlandse geitenbedrijven test positief. Hierdoor bestaat het vermoeden dat wat we klinisch zien, slechts het puntje van de ijs- berg is.”


Wat kun je als geitenbedrijf doen om salmonellose te voorkomen? “Het belangrijkste is voorkomen dat je de bacterie in huis


haalt. Dierbewegingen en de aanvoer van mest zijn bij salmonello- se de belangrijkste risicofactoren. We gaan er vanuit dat na een salmonella-infectie symptoomloze dragers ontstaan. Deze dieren zouden door een stressmoment, zoals aflammeren, de bacterie opnieuw kunnen uitscheiden. Koop dus geen dieren van bedrijven die jaar op jaar problemen hebben in de aflammerperiode. Biovei- ligheidsmaatregelen, waarbij je stappen zet om de introductie en verspreiding van dierziekten tegen te gaan, zijn hierbij heel belangrijk. Om insleep van salmonella op je bedrijf te voorkomen is het van groot belang om bij de aankoop van dieren, de gezond- heidsstatus van het bedrijf van herkomst te kennen.”


Wat kun je doen als geiten salmonellose hebben? “Om een eerste indruk te krijgen van het voorkomen van sal-


monellose op je bedrijf kun je tankmelkonderzoek laten doen. Dat toont de antistoffen tegen salmonellose aan. Om zekerheid te heb- ben of salmonellose aanwezig is en welk type, kun je de bacterie laten kweken en typeren. Het is gebleken dat het inzetten van een bedrijfsspecifiek vaccin de problemen door salmonellose bij lammeren kan beperken dan wel kan voorkomen. Dan vaccineer je de hoogdrachtige geiten, zodat lammeren via de biest de antistoffen tegen salmonellose opnemen. Dit is wel een dilemma voor CAE-vrije bedrijven. Om het risico op die ziekte te verkleinen, verstrekken zij geen bedrijfseigen geiten- biest aan de lammeren. Verder is het nemen van hygiëne- en bio- veiligheidsmaatregelen van belang, net als zorgvuldige ongediertebestrijding.”


Salmonella is een zoönose – mensen kunnen ziek wor- den. Hoe kan de sector salmonellose bestrijden? “Dit onderzoek heeft een concept-bewakingsprogramma


opgeleverd. In het kader van dat programma worden er in tank- melk twee tests gedaan. De één toont antistoffen aan (Elisa), de ander toont de salmonellabacteriën (kweek) zelf aan. Valt de uit- slag van de Elisa-test gunstig uit, dan ben je salmonella onver- dacht – vrij durven we je op basis van dit programma niet te noe- men. Elk kwartaal wordt een tankmelkmonster van de deelne- mende bedrijven onderzocht. Is de uitslag twee kwartalen achter elkaar ongunstig dan zien we je als salmonella verdacht en volgt er maatwerk. Dat bestaat bijvoorbeeld uit een kweek van het melkfil-


ter en monstername in de stallen met de ‘schoentjesmethode’. Het is aan het Platform Melkgeitenhouderij om te besluiten wat er nu met dit programma gebeurt. Van salmonella-infecties in andere sectoren weten we dat het forse inspanningen kost qua werk en geld om dragers op te sporen.”


Wat moet er nog gebeuren voordat er gestart kan wor- den met het bewakingsprogramma? “De sector kan onmiddellijk met het bewakingsprogramma


starten, maar dan moeten we wel enige onzekerheid accepteren. Doordat er geen 100 procent deelname was van besmette bedrijven in het prevalentieonderzoek, zijn de resultaten van tankmelkon- derzoek niet allemaal verklaard. Daarom bestaat er nog enige onze- kerheid over de exacte interpretatie van de uitslag. Daarnaast is heldere communicatie nodig over wat je gaat doen als het programma antilichamen tegen de bacterie aantoont op een bedrijf, en wat de consequenties daarvan zijn. Het voorstel van GD is om dit bewakingsprogramma twee jaar lang uit te voeren, waar- bij elk bedrijf vier keer per jaar wordt getest. Als bij herhaling anti- lichamen worden aangetoond, adviseren we een maatwerkvervolgonderzoek. De salmonellasituatie in de melkgeitenhouderij is relatief gunstig. Maar we mogen niet te licht denken over zoönosen. Salmonella is nu nog klein. Laten we vooral proberen het klein te houden!”


Symptomen salmonellose


Salmonella doet zich vooral voor bij jonge lamme- ren en kan tot hoge sterftepercentages leiden. Bij lammeren jonger dan een week zie je soms buikpijn en diarree, maar in de meeste gevallen sterft het dier plotseling. Bij lammeren van 2 tot 8 weken oud is een salmonella-infectie te herkennen aan wateri- ge, stinkende geelbruine diarree, gepaard gaande met koorts en hoge uitval. Bij volwassen geiten wor- den zelden ziekteverschijnselen waargenomen. Het sterftepercentage als gevolg van een salmo- nella-infectie varieert. Hoge sterftecijfers (tientallen procenten) zijn gemeld. Dieren die als lam een infectie hebben doorgemaakt kunnen, naar ana- logie bij andere diersoorten, mogelijk drager wor- den. Deze dieren zouden op een later moment de bacterie kunnen uitscheiden.


BE GOAT & TELL IT 2025


9


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16