NUMMER 05 I 23 DECEMBER NIEUW LEVEN VOOR DE OFFSHORE INDUSTRIE


MeyGen: ’s werelds grootste project met getijdenenergie


09


Foto’s: Atlantis Resources


DÜSSELDORF In de wateren in het noordelijkste puntje van Schotland ontstaat ‘s werelds grootste commerciële getijdenenergiecentrale. Als hij klaar is, produceert het zogenoemde MeyGen project 398 megawatt stroom. Met de installatie van vier onderwater-turbines (4 x 1,5 MW) is begonnen. In 2020 moeten alle 269 turbines er staan. Het project levert dan elektriciteit voor 170.000 huishoudens, en het levert nu nieuwe hoop voor de tanende offshore industrie in Noord-Schotland.


JUDITH STALPERS


Wind, woelige wateren, woeste kuststreken – en whisky – zijn in het noorden van Schotland rijkelijk aanwezig. Naast de whiskeystokerijen en de hightech offshore industrie heeſt het ruige noorden niet veel te bieden aan werkgelegenheid. Deze werkgele- genheid wordt zwaar bedreigd nu de olie- en gasindustrie zijn platformen bij bosjes sluit en nieuwe projecten op de lange baan schuiſt. Als ze al worden gerealiseerd, want de exploitatie van fossiele brandstoffen staat zwaar ter discussie. De offshore industrie in de ruige Highlands is daarom blij met nieuwe opdrachtgevers. Eén van die opdrachtgevers is Atlantis Resources, een pionier in getijden- energie. Het Schotse bedrijf bouwt in de wateren van Pentland Firth de eerste grootschalige getijdencentrale. Na elf jaren van ontwikkelen en testen, waartoe ook de invloed op milieu, scheepvaart, visbestanden enzovoort hoort, heeſt Atlantis Resources een team van investeerders, ingenieursbedrijven en – heel belangrijk – stroomafnemers om zich heen geschaard. In 2015 begonnen de


bouwwerkzaamheden aan het MeyGen project, genoemd naar de streek Mey waar de elektriciteit aan de wal komt. De zeebodem heeſt daar een stabiele rotsstructuur om de turbines te kunnen bevestigen. En het water is er diep genoeg voor de pakweg 25 meter hoge turbines zodat walvissen, dolfijnen en ook de zeeschepen er zonder risico boven langs kunnen varen. Bovendien is in Mey de aansluiting op het nationale stroomnet (het grid) op korte afstand te realiseren.


Onderwater-turbines De MeyGen getijdenenergiecentrale maakt gebruik van onderwater-turbines, enigszins vergelijkbaar met compacte windturbines die op een driepootconstructie op de zeebodem rusten. Ze zijn compacter van structuur, omdat de kracht van water vele malen sterker is dan die van wind en de turbines daardoor een veel grotere druk moeten weerstaan. Anderzijds is het rendement dankzij de sterkere kracht per oppervlakte veel hoger. De turbines draaien rond hun as, met de richting van de stroom. De grote uitdaging voor waterturbines is de robuustheid van de techniek, omdat onderhoudswerkzaamheden extreem arbeidsintensief zijn. Voor elke reparatie moet de turbine namelijk naar het oppervlakte worden gehaald. Dat laat mogelijk de lopende kosten hoog oplopen. Installatie en de-installatie van de turbine is uiterst precisiewerk in handen van de offshore industrie. MeyGen installeert in de eerste fase één turbine uit eigen huis, de AR 1500, die het samen met Lockheed Martin heeſt ontwikkeld. De andere drie turbines komen van het Noorse bedrijf Andro Hydro Hammerfest (AHH), de meest ervaren fabrikant van onderwater-turbines.


Horizontale Boorverbinding In oktober dit jaar kwamen de voorbereiden- de werkzaamheden gereed. Omdat het kustgebied waar MeyGen zijn onshore infrastructuur bouwt geen strand heeſt om de kabels eenvoudigweg uit te rollen, moesten tunnels door de rotsen worden geboord. Dit gebeurde met de horizontale boortechnolo- gie, zoals die ook in de schaliegasindustrie wordt ingezet. In oktober konden de boringen worden afgesloten. In het MeyGen park krijgt iedere turbine een eigen kabelverbinding naar het onshore Power Converter Centre (onderstation). Nu liggen er dus vier kabels door ieder een tunnel. In 2020 moeten er 269 kabelverbindingen naar het PCC lopen. Voor de offshore werkzaamheden engageert MeyGen de Schotse platform-bouwer James Fisher Marine Services dat voor het leggen van de kabels op de zeebodem de Siem Daya 1 heeſt ingezet. Met zijn hybride elektro-diesel aandrijving is het één van de milieuvriende- lijkste schepen in de sector. Nu laat men de kabelconstructies bezinken en gaat men de volgende, grootste uitdaging aan: de installatie van de turbines. De ballastelemen- ten voor de driepootconstructies liggen al in de haven van Mey. De turbinegondels en -naven (met een gewicht van 22 ton per stuk) worden momenteel in de fabriek gekeurd.


EMEC Behalve MeyGen staan ook andere spelers staan in de startblokken om op industriële schaal getijdencentrales te bouwen, in dezelfde Orkney archipel met zijn snelle waterbewegingen. De regio is Europa’s broedplaats voor duurzame ‘zeewater’-ener- gie dankzij het European Marine Energy Centre (sinds 2003 actief). Het EMEC is een


onderzoekcentrum om getijden- en golfener- gie marktrijp te maken. Vandaar dat uit heel Europa bedrijven in de testwateren van het EMEC hun uitvindingen laten onderzoeken. Ook Atlantis Resources en AHH heeſt de prototypes van zijn turbines in dit centrum getest. In Pentland Firth, tussen het vaste land en het eilandje Stroma, ligt één van de beste plekken van Europa voor getijden- stroom. Het water trekt bij eb en vloed pauzenloos met maximaal 5 meter per seconde. Dat is snel. Alleen de maanstand zorgt voor fluctuaties, maar die zijn vooruit te berekenen. Deze berekenbare continuïteit zorgt ervoor dat getijdenstroom een groot voordeel heeſt ten opzichte van de grillige wind- en zonne-energie. Als het technisch lukt, dan is getijdenenergie een leverancier van basiselektriciteit, zoals kolen-, gas- en kerncentrales dat zijn. Het is dus echt een concurrent, of beter nog, een alternatief voor fossiele brandstoffen en uranium. Of het technisch lukt, dat weten we binnenkort. Op lange termijn kan golf- en getijdenstroom 20 procent van de elektriciteitsbehoeſte van het Verenigd Koninkrijk leveren, beweert Tim Cornelsen, ceo van Atlantic Resources. Hij roept de politiek en de ingenieurs dan ook op om nu massief door te gaan. “We moeten een economy of scale bereiken om de prijs voor deze vorm van duurzame energie te drukken”. De offshore industrie steunt om begrijpelijke redenen Cornelsens oproep.


Kaart van MeyGen locatie www.meygen.com/maps/


Kengetallen MeyGen Project Oppervlakte centrale Aantal turbines


Output per turbine Levensduur installatie Werkingsgraad Gegarandeerde prijs per MWh


Film AHH turbines over getijdentechnologie www.hammerfeststrom.com/ media/multimedia/


3.5 km2


269 x 1.5 mW 4.7 gWh/jaar


minstens 25 jaar = lengte van leasecontract zee-areaal


30 – 42 % £ 300 (approx. € 425)


Film AR 1500 turbine www.youtube.com/ watch?v=_sAbCdKKqMM


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26