This page contains a Flash digital edition of a book.
858 | WEEK 18-19 3 MEI 2017


DOCUMENTAIRE ‘EEN DRIJVEND VERLEDEN’


Het leven van Vreeswijkse schippers in oorlogstijd


VREESWIJK Zo’n twee jaar geleden besloten Hennie Monrooij - v.d. Molen en Monique de Beer om samen een documentaire te maken over de scheepvaart in Vreeswijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hennie: “Veel schepen werden in die tijd geconfisqueerd en schippers kwamen aan de wal. Wat betekende dit voor die schippers? Wat is hun verhaal? Dat wilden wij graag in de documentaire naar voren laten komen”. De documentaire ‘Een drijvend verleden’, is op 21 april gepresenteerd en overhandigd aan de Vreeswijkse wethouder van Cultuur, Martijn Stekelenburg.


Hennie is zelf afkomstig uit de binnenvaart. Haar ouders hadden een binnenvaartschip. “Monique woont op een oud IJveer, ook zij heeſt binding met de scheepvaart”. Hennie is voorzitter van het 4 en 5 mei comité Nieuwegein en De Beer is verbonden aan het Dorpshuis Fort Vreeswijk. “We kennen elkaar vanuit het wijkplatform. We waren allebei bij een bijeenkomst in het kader van 4 en 5 mei en het leek ons erg leuk samen iets te doen rondom dit thema. Omdat we beiden een binding hebben met de scheepvaart, besloten we ons te concentreren op de Vreeswijkse schippers in oorlogstijd”, vertelt Hennie. Dat is inmiddels twee jaar geleden, en die tijd konden ze goed gebruiken voor het maken van de documentaire. Hiervoor was immers veel onderzoek nodig. Er is contact gezocht met Museumwerf Vreeswijk, met amateur historici en met NOS-documentairemaker Ad van Liempt. “Het was een hele klus”, aldus Hennie. “Het zoeken van de mensen, het verifiëren van hun verhalen. Het zijn immers mensen van alledag”.


Vreeswijk tijdens de oorlog Wat speelde er precies in Vreeswijk tijdens de oorlog? Volgens Hennie is er in Vreeswijk niet gevochten. In het regiocanon van Nieuwegein is te lezen dat de oorlog in Vreeswijk weinig tastbare sporen heeſt nagelaten. Tot aan


de oorlog was er in en rond Jutphaas en Vreeswijk weinig gedaan aan de verdediging van het gebied. ‘In 1939, onder de toenemende oorlogsdreiging, werd bij Vreeswijk nog wel een moderne


kazemat ingericht. Van daaruit konden vijandelijke kanonneerboten worden beschoten. Daarnaast werden in de pijlers van de Lekbrug mitrailleurs geplaatst’, zo is te lezen in het regiocanon. “Ook is de


Waterlinie doorgestoken waarmee het achterland Tull en ’t Waal onder water kwam te staan”. Op die manier wilden ze de vijand tegenhouden. ‘In de eerste oorlogsdagen verdubbelde de bevolking van Jutphaas en Vreeswijk door de terugtrekkende Nederlandse militairen. Na de capitulatie werden in Vreeswijk Duitsers ingekwartierd onder andere aan de Handelskade, gebouwen in het dorp zoals café Baars werden gevorderd. In het fort Jutphaas werd een legereenheid ondergebracht. In het dorp zelf werden woningen gevorderd voor de huisvesting van militairen, ook werden (onder)officieren ingekwartierd bij burgers’, zo meldt het regiocanon. De Duitsers hadden ook veel aandacht voor de strategische ligging van de sluizencomplexen, belangrijk voor de binnenvaart, en de brug over de rivier de Lek. Volgens het canon heeſt ook de binnenvaart veel overlast moeten doorstaan tijdens de oorlogsjaren. De Lekbrug werd door een geallieerd bombardement op 5 januari 1945 vernield.


Scheepvaart Veel schepen werden in die tijd geconfisqueerd en schippers gingen aan de wal. “Een verhaal dat mij erg heeſt beziggehouden”, vertelt Hennie, “is het verhaal van de schippersmeisjes van een jaar of vijſtien/zestien, die door de oorlog aan de wal gingen. Zij kwamen in contact met de diaconieën van de plaatselijke kerk in Utrecht. Deze schippersmeisjes haalden met kinderwagens de kinderen van hongerlijdende families op en brachten ze naar Vreeswijk. In de interviews die wij hebben gedaan waren er meerdere oudere dames (de schippersmeisjes van toen) die dit hebben gedaan in die tijd”. Het zijn volgens de initiatiefnemers van de documentaire mooie verhalen, die belangrijk zijn te herdenken. Ook mooi vindt Hennie het verhaal van de schipper die aan het eind van de oorlog terugkwam met de vlag in top. Nederland was bevrijd maar dat nieuws was op dat moment nog niet bekend in Vreeswijk. “Er was immers nog geen Facebook of Twitter”. De mensen wilden hem niet geloven maar uiteindelijk bleek deze schipper gelijk te hebben en werd overal de vlag gehesen.


Ad van Liempt tijdens de presentatie van de documentaire ‘Een drijvend verleden’.


Documentaire In de documentaire ‘Een drijvend verleden’ gaan onder andere vier kinderen van de Willem Alexanderschool in Vreeswijk in gesprek met de ouderen uit de oorlog. De kinderen interviewen deze mensen. Ze vragen bijvoorbeeld ‘was u bang in de oorlog?’ Daarnaast toont de documentaire historisch foto- en filmmateriaal over de scheepvaart in Vreeswijk in de jaren ’40. Ook toont de film drone beelden van Vreeswijk uit de lucht. De film duurt 25 minuten. Tijdens de presentatie op 21 april is de film twee keer getoond. “In totaal waren er maar liefst 250 mensen aanwezig”, aldus een trotse Hennie. Ze merkt tevens op dat de film veel losmaakte bij de bezoekers, waaronder veel ouderen. De documentaire wordt nog de hele maand mei vertoond bij Museumwerf Vreeswijk en bij bibliotheek De Tweede Verdieping. Daarnaast is de dvd te koop en kan besteld worden via de initiatiefnemers Hennie Monrooij - v.d. Molen (h.molen1@kpnplanet.nl) of Monique de Beer (moniquedebeer@xs4all.nl).


5


Uw partner in scheepsverven @nelfpaints


www.nelfmarine.nl


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96