10 VUOTTA TSUNAMISTA: Jättimäinen maanjäristys Tapaninpäivän jättitsunamin syy:
TEKSTI JAANA ISOSAARI KUVAT ALL OVER PRESS JA LEHTIKUVA
HISTORIAN PISIN MAANJÄRISTYS
Valtavat hyökyaallot iskivät Intian valtameren maiden rannoil- le järisyttävällä voimalla. Kuva on Thaimaan Phuketin Pa- tong Beachiltä tapaninpäivän aamulta.
Satelliittikuva Indonesian Banda Acehin rannikolta ennen ja jälkeen tsunamin. Ku- vapari osoittaa, kuinka syvälle meri työntyi. Ylempi kuva on kesäkuulta 2004 ja alempi kaksi päivää tsunamin jälkeen 28.12.2004.
Peräti 9.15 magnitudin merenalainen maanjäristys aiheutti tappavat tsunamiaallot.
I 58
ntian valtameren pohjassa, Sumatran saaren läheisyy- dessä tapahtui noin kym- menen kilometrin syvyydessä maanjäristys tapaninpäivänä 26.12.2004 kello 02:58:50 Suo- men aikaa ja 07:58:50 paikallis- ta aikaa. Järistyksestä aiheutu- nut tsunami vaurioitti Indone-
sian, Sri Lankan, Intian, Thai- maan ja muiden maiden ranni- koita paikoin jopa 15 metriä kor- keiden aaltojen voimalla. Myös Afrikan rannikko, erityi- sesti Somalia, kärsi pahoja vau- rioita, vaikka Afrikan rannik- ko sijaitsee yli 4 500 kilometrin päässä maanjäristyksen keskuk- sesta. Järistyksen magnitudi
rin, 7.1 magnitudin, jälkijäristys tapahtui kolme ja puoli tuntia ison järistyksen jälkeen. Hyökyaalloilla kesti
viides-
tätoista minuutista seitsemään tuntiin saavuttaa tuhoalueiden rannikot.
oli
9.15, ja se kesti noin kymmenen minuuttia, mikä on historian pi- simpään kestänyt maanjäristys. Sen repeämäalue on myös his- torian suurin eli yli 1 200 kilo- metriä.
Iski vartissa Indonesiaan
Pääjäristystä seurasi kolmen vuorokauden aikana noin 140 jälkijäristystä. Ne olivat kaikki voimakkuudeltaan yli 5.0. Suu-
Tsunamiaallot saavuttivat pahimmin kärsineet Indonesian alueet hyvin nopeasti, kun taas Sri Lankan ja Intian itärannikon saavuttaminen kesti noin kaksi tuntia. Myös Thaimaahan tsu- nami saapui noin kaksi tuntia myöhemmin huolimatta Thai- maan läheisemmästä sijainnis- ta maanjäristyksen keskukseen nähden.
Satojen kilometrien aallot
Vaikka maanjäristyksen tapah- tuma-ajasta tsunamin saapumi- seen eri rannikoille kulunut aika
on mitattavissa tunneissa, lähes kaikille tuhoalueilla aallot iski- vät täysin yllättäen. Tämä joh- tuu siitä, että tsunameja on vai- kea havaita meren syvillä alueil- la. Syvissä vesissä tsunamit ovat erittäin matalia ja siten niitä on mahdotonta havaita lentokoneis- ta, satelliittikuvista tai merellä matkaavilla aluksilla. Tsunamit voidaan havaita sil- min vasta, kun ne saavuttavat matalat vedet, jolloin aaltojen korkeus kasvaa. Pisimmät tsu- namiaallot olivat satoja kilomet- riä pitkiä.
Suomessa ensimmäiset järis- tysaallot havaittiin 12 minuut- tia tapahtuman jälkeen. Maan- liike oli Suomen seismisillä ase- milla suurimmillaan noin 30 mil- limetriä.
Järistyksen repeämä jopa 1 200 km!
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124 |
Page 125 |
Page 126 |
Page 127 |
Page 128 |
Page 129 |
Page 130 |
Page 131 |
Page 132 |
Page 133 |
Page 134 |
Page 135 |
Page 136 |
Page 137 |
Page 138 |
Page 139 |
Page 140 |
Page 141 |
Page 142 |
Page 143 |
Page 144 |
Page 145 |
Page 146 |
Page 147 |
Page 148 |
Page 149 |
Page 150 |
Page 151 |
Page 152 |
Page 153 |
Page 154 |
Page 155 |
Page 156 |
Page 157 |
Page 158 |
Page 159 |
Page 160 |
Page 161 |
Page 162 |
Page 163 |
Page 164 |
Page 165 |
Page 166 |
Page 167 |
Page 168 |
Page 169 |
Page 170 |
Page 171 |
Page 172 |
Page 173 |
Page 174 |
Page 175 |
Page 176 |
Page 177 |
Page 178 |
Page 179 |
Page 180 |
Page 181 |
Page 182 |
Page 183 |
Page 184 |
Page 185 |
Page 186 |
Page 187 |
Page 188 |
Page 189 |
Page 190 |
Page 191 |
Page 192 |
Page 193 |
Page 194 |
Page 195 |
Page 196 |
Page 197 |
Page 198 |
Page 199 |
Page 200 |
Page 201 |
Page 202 |
Page 203 |
Page 204 |
Page 205 |
Page 206 |
Page 207 |
Page 208 |
Page 209 |
Page 210 |
Page 211 |
Page 212 |
Page 213