 


Uit & thuisLEZEN


BOEK RECENSIE


ARJAN TERPSTRA


... Paul Auster verbindt de pijnlijke puntjes


V


erbind de punten, was het motto van Don DeLillo’s Un- derworld (1997), en je ziet het


plaatje. Dat motto zou de ondertitel kunnen zijn van Paul Austers nieu- we roman, Sunset Park. Net als De- Lillo roept Auster ook allerlei onge- lijksoortige elementen op die pas in het hoofd van de lezer een geheel vormen. We volgen vier mensen die om


verschillende redenen in een kraak- pand aan Sunset Park, New York te- rechtkomen, en dolen via Austers pen door hun gedachten. Er is een man die achtergelaten voorwerpen in ontruimde panden fotografeert. Er is een gemankeerde kunstenaar die obsessief erotische tekeningen maakt, een romantische jazzdrum- mer die een winkeltje runt waar oude apparaten worden opgeknapt, en een promovenda die de hele dag The Best Years Of Our Lives bestu- deert, een film over frontsoldaten uit WOII die het thuis weer moeten zien te rooien. Op het eerste oog is het een alle-


gaartje aan mensen en handelingen, maar gaandeweg worden Austers bedoelingen duidelijk. Alle perso- nages lijden onder de economische crisis van 2008: net op het moment dat de redelijk geprivilegieerde der- tigers (ouders zijn academici, kun- stenaars en uitgevers) aan de beurt zijn, raken dagdromen en ambitie door de werkelijkheid gekneusd. Wat ‘thuis’ is, wat in het leven van belang is, alles is op drijfzand ge- bouwd: het feit dat het huis op Sun- set Park uitkijkt op New Yorks grootste begraafplaats is meer dan symbolisch.


Ineens blijkt ook The Best Years


Of Our Lives van groot belang: het onbegrip van het thuisfront voor te- ruggekeerde soldaten heeft een pa- rallel in het onbegrip dat de omge- ving heeft voor de crisisslachtoffers. Het leed dat dat opwekt, is groten- deels verborgen leed, want hé, je hebt toch een dak boven je hoofd? Pas als je alle punten met elkaar ver- bindt, zie je het hele plaatje. En dat is behoorlijk schrijnend. 1


Roman ‘Dood in Venetië’ in modern NY ‘Wij homo’s houden het


Dirk Koppes AMSTERDAM


...


Zelden werd het romantische ideaal van Sterven In Schoonheid zo fraai op papier gezet als in Thomas Manns roman Dood in Venetië. De componist Gustav von Aschenbach verblijft in het Venetiaanse hotel Lido. Dagen- lang staart hij naar de fraaie Poolse jongeling Tadzio. De getrouwde hete- roman voelt zo’n ongekende passie voor de puber, dat hij zijn leven opof- fert in de door pest en cholera geteis- terde waterstad.


Michael Cunningham gaat de concurrentie aan met Thomas Mann door diens roman in zijn eigen Bij het vallen van de avond doodleuk naar he- dendaags New York te verplaatsen. De estheet Peter Harris heeft zijn le- ventje voor elkaar met knappe vrouw Rebecca, een loft in Soho en een kunstgalerie. Tot de komst van Mizzy (Rebbecca’s nog knappere maar drugsverslaafde broertje) Peter doet beseffen dat hij een middelmatig be- staan leidt. Peter is bereid zijn hele bestaan op te offeren voor een esca- pade met Mizzy, maar dit is 2010 dus hetero Peter hoeft niet te sterven voor zijn homohunkeringen.


Vandaag verkiezingen voor het Amerikaanse congres. Gestemd? ‘Heb ik al geregeld. Het wordt een moeilijke dag vandaag voor de De- mocraten, ik ben erg nerveus over de opkomst van de Tea Party. Komt doordat Obama zwart is. Ze kunnen er niet tegen dat de president niet blank is. Uit puur racisme noemen ze hem dan maar socialist of moslim.’


Cunningham met buurjongetjes in zijn zomerhuis. MARK C. O’FLAHERTY/HH


Is het homohuwelijk ook bij de Republikeinen in goede handen? ‘Er komt nieuwe tegenstand, maar uiteindelijk gaat het lukken. Net zo- als bij homo’s in het leger. We hou- den onze mond niet, we houden het langer vol dan die klootzakken.


Paul Auster Sunset park


Ga je zelf trouwen? ‘Ik wil niet. Ik steun het recht om te Waar komt jouw fascinatie met


trouwen voor 110 procent, maar het is niets voor mij. Ik woon al 24 jaar met dezelfde man, ril bij het idee van zo’n ceremonie. Ik wil evenmin zelf in het leger. (Grijnzend) En ik zit ook niet op mijn Von Aschenbach-moment te wachten met een jong soldaatje.’


Dood in Venetië vandaan? ‘Lang geleden als student las ik een aantal ‘homoromans’, zoals die van Edmund White. Vreselijk, het ging al- leen over puberteitsproblemen en seks. Geen literatuur. Von Aschen- bach intrigeert omdat hij geen oude viezerik is die opeens in homo veran- dert, nee hij is geobsedeerd door


HOUELLEBECQ WINT GONCOURT  Eindelijk succes


De Franse auteur Michel Houellebecq heeft voor het eerst de Prix Goncourt op zijn naam geschreven. De leden van de Académie Goncourt kenden Frankrijks meest prestigieuze literaire prijs al in de eerste stemronde toe aan het enfant terrible van de Franse let- teren voor zijn roman La carte et le territoire. Zwaarmoedigheid en verval domi-


REUTERS


neren in deze niettemin ook snijdend grappige roman over ‘kaartenkunste- naar’ Jed Martin, waarin Houelle- becq, ‘de oude zieke schildpad’, ook


een rol heeft en zich op gruwelijke wijze om het leven brengt. De Neder- landse vertaling van het boek ver- schijnt in 2011 bij De Arbeiderspers. ‘Het is een bizarre sensatie, maar ik ben diep gelukkig’, reageerde Hou- ellebecq, die met zijn bekendste boek Elementaire Deeltjes in 1998 ook ge- nomineerd was. ‘Er zijn mensen die slechts op de hoogte blijven van de hedendaagse literatuur via de Prix Goncourt, literatuur staat niet in het centrum van de bezigheden van de Fransen, daarom is het interessant.’


 


  


Charles Dickens verzuurt Manuscripten van Dickens verzuren doordat ze verkeerd zijn geconserveerd. Het V&A- museum houdt een inzameling voor herstel.


Vlaamse e-books via iPad De Vlaamse boekenbranche lanceert via www.boek.be de iPad-applicatie ‘e-boek.org’, waarmee men Nederlandse titels kan lezen.


                                                                       


               


langer vol dan die hufters’ Michael Cunningham streeft naar het perfecte liefdesverhaal in zijn boek over een hetero die wil sterven voor de schoonheid van een jongeling.


schoonheid. In plaats van om een jongeling had het ook om een Griek- se vaas kunnen gaan. Voor het eerst begreep ik dat ook een homoboek echte literatuur kon zijn. ‘


Je hebt Dood in Venetië een perfec- te liefdesgeschiedenis genoemd. Waarom? ‘Von Aschenbasch idealiseert zijn liefdesgevoelens. Treurig maar ook groots om neer te gaan voor de liefde. Mooier om je haren te verven en van- af een strandstoel nog één keer naar de schoonheid van je liefdesobject te kijken dan te sterven in een bejaar- denhuis, terwijl je in bed pist.’


Schoonheid is gevaarlijk? ‘Ja. Alles wat het waard is om geliefd te worden is gevaarlijk. Wij mensen zweven als vliegen naar de vlam der schoonheid. Vooral de mensen die naar het extreme streven. Zo moet een schrijver altijd proberen het best mogelijke boek te schrijven. Nee, een onmogelijk boek. Als je geen risico neemt, kom je nergens. Honende kri- tieken, publieke vernedering: een schrijver moet er niet bang voor zijn. Ik leef al jaren in angst. Een auteur moet zowel een dikke huid hebben als enorm uithoudingsvermogen.’


Wat was het engste van je huidige boek Bij het vallen van de avond? ‘Het valt niet mee om in de huid van een heteroseksuele man te kruipen. Ik moest van Peter een geloofwaardig karakter maken. Ook zijn verlangen naar een jongeman mocht niet uit de lucht komen vallen. Mannen zijn zel- den 100% homo of hetero. Het ver- baast me dat lezers klakkeloos aan- nemen dat de jonge Mizzy homo is en Peter blijkbaar ook. Volgens mij is Mizzy ambiseksueel, hij doet wat hem het handigst uitkomt. Seks of geen seks met Peter: doet er niet toe, als Mizzy maar geld voor drugs ritselt. Twintigers maken zich tegenwoordig minder zorgen over hun seksuele identiteit dan over de economische crisis en hun kansen op een baan. Ik ben jaloers op hun nonchalance.’ 1


15


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20