INDIËVETERAAN WERKTE OP DE CODEKAMER IN BATAVIA
Zeer dringend, zeer geheim
Arie Klop werd opgeleid als codist en vertrok begin 1948 naar Nederlands- Indië. In Batavia werkte hij op de codekamer van het algemeen hoofdkwar- tier en bij de Legercodedienst. Aan de intensiviteit van de vertrouwelijke en geheime telegrammen kon hij merken dat er iets stond te gebeuren. Zo kreeg hij de vele berichten onder ogen in aanloop naar de tweede politio- nele actie. “Erover praten of naar huis schrijven, dat deden we niet.”
Door: Linde van Deth N
a zijn opkomst op 2 mei 1947 op de Hojelkazerne in Utrecht en de basis- opleiding ging Arie Klop
naar de school voor de verbindings- troepen in Den Haag. Hij deed de opleiding voor radiotelegrafist, maar er waren meer codisten nodig, dus Klop was een van de telegrafisten die werd omgeschoold. Daarvoor ging hij naar de Kaderschool Verbindings- troepen. Twee weken van die oplei- ding bracht hij uiteindelijk door bij de Legercodedienst in Scheveningen. Daar moest hij leren werken met de
verschillende codesystemen om tele- grammen te vercijferen. Er waren vijf graden van voorrang: uitgesteld, (die konden verzonden worden wanneer er geen andere belangrijke dingen waren), spoed, dringend, zeer drin- gend en zeer dingend onderbrekend en voorts waren er vijf graden van geheimhouding: open (die hoorden niet op de codekamer), beperkt dienstgeheim, vertrouwelijk, geheim en zeer geheim. “De tekst werd omge- zet in een code van letters. We moes- ten altijd midden in een telegram beginnen met vercijferen, je mocht
Indiëveteraan Arie Klop. Foto: Birgit de Roij
nooit vooraan beginnen. Dit was om het zo moeilijk mogelijk te maken. De geheime en zeer geheime berichten gingen in een dubbele envelop met verzegeling. We konden de berichten onder meer versleutelen met behulp van een Hagelin-machine. Dat is een soort koffiemolentje met sleutelbla- den om te vercijferen.” Het vercijfer- principe van zo’n Hagelin-machine is gebaseerd op het verplaatsen en vervangen van de letters van het alfa- bet. Het aantal stappen dat de letters verschoven worden, hangt af van het sleutelblad. “Die sleutelbladen wis- selden elke 24 uur.”
In Nederland legde hij de eed af voor de Legercodedienst: ‘Ik zweer, dat ik houw en trouw zal zijn aan den Koning; dat ik geheim zal houden al hetgeen naar der aard der zaken of krachtens daartoe strekkende beve- len geheim behoort te blijven. (…)’
Generaal Spoor
Arie Klop (rechtsvoor) en zijn collega’s van de Legercodedienst. Foto: privécollectie Arie Klop
10 APRIL 2015
Op 28 februari 1948 vertrok hij met de Volendam naar Indië met de 4e Brigade Verbindingsafdeling E-divisie. “Ik werd als enige codist geplaatst bij het troepencommando Bali-Lombok. Daar was het qua codeverkeer rustig, dus ik kreeg de legerluchtpost erbij. Het ging daar
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
