bewonderen in het Rijksmuseum. Jammer is dat de zaagsnedes en de onvolkomenheden bij de herplaatsing van het stucplafond niet zijn weg- gewerkt. De keuze om een deel van de draag- constructie niet te verwijderen van het stucwerk leverde bij herplaatsing de nodige complicaties op. Zo sluiten op een aantal plaatsen de stukken niet goed aan. De argumentatie dat zo zichtbaar is dat dit een herplaatsing betreft zou je niet direct verwachten bij het Rijksmuseum.
Schoolvoorbeeld Veel beter gelukt is de overplaatsing van het in Lodewijk XIV-stijl vormgegeven stucplafond uit 1732 met De Dageraad van Wijnhaven 9 naar Koornmarkt 67 in Delft in 1971. Misschien dat hier de afstand en de snelheid een rol in hebben gespeeld. De ornamentiek en de voorstellingen zijn uitgezaagd, in stukken van 50 bij 50 cm. Van het lijstwerk zijn nieuwe mallen gemaakt en ge- bruikt om het lijstwerk opnieuw te maken in het museum Tetar van Elven. In het verdiept liggende middendeel is Aurora in volle (ochtend)glorie herplaatst en zijn de zaagsnedes bijgewerkt. Het stucplafond is op een nieuwe drager van steen- gaas aangebracht. Direct daarop, zonder eerst een vertinlaag aan te brengen, zijn de lijsten in de originele profileringen getrokken. Vervolgens zijn ook de figuraties, nadat de verf- en witsella- gen waren verwijderd, samengevoegd, herplaatst en bijgewerkt. Nu, een halve eeuw later is het resultaat nog steeds indrukwekkend.
Heen en weer Bij wat er in Amsterdam gebeurt met het verhuizen van stucplafonds, kan Rotterdam niet achterblijven als stad met veel indrukwekkende 18e eeuwse stucplafonds. Zo is het rococo-stuc- plafond uit de koepelkamer van Schiekade 65-67 tegenwoordig te bewonderen in het Rijksmu- seum. Langere reisafstanden was het stucpla- fond uit Leuvehaven 74 beschoren. In opdracht van Jan Bisschop heeft Pietro Castoldi in 1761 fijn rococo-stucwerk in het pand aangebracht. Het stucplafond ging vervolgens op reis naar huis Heyendael in Nijmegen en kwam daarna in de jaren 80 van de vorige eeuw weer terug naar Rotterdam, naar het Schielandhuis. Tussentijds werd een deel afgemald en de afgietsels werden naar Holland Village in Nagasaki verstuurd. In 2013 komt het Schielandhuis leeg te staan. Een voorstel om het rococo-stucplafond met mid- denschildering veilig te stellen door het elders op te slaan, haalt het gelukkig niet. Het stucpla- fond is nog in het Schielandhuis te bewonderen.
Verre oorden
Ook buiten Nederland zijn reizende stucpla- fonds gesignaleerd. Zo zijn stucplafonds en hele interieurs verscheept naar de Verenigde Staten. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw ontstaat er een levendige handel in monumen- tale interieurs. Verlaten kastelen in Frankrijk en verarming van de adel in Engeland brengen een stroom aan interieurverkopen op gang. Rijke industriëlen in de VS krijgen zo de mogelijk- heid hun interieurs te verfraaien. Ook beginnen musea zich in die markt te begeven. Enkele highlights uit Engeland zijn in het Metropolitan Museum of Art in New York te bewonderen. Het neo-classicistische interieur van de wandtapij- tenzaal uit Croome Court met het door Robert Adam ontworpen stucplafond en vervaardigd door de stukadoor Joseph Rose. Een eetkamer uit Lansdowne House met stucwerk van Joseph Rose en een eetkamer uit Kirtlington Park uit het midden van de 18e eeuw met stucorna- menten op wanden en plafond uitgevoerd door Thomas Roberts.
Bij het verplaatsen van stucplafonds komt dan ook de nodige kennis kijken
MEBEST augustus 2021 39
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
